Certificeringen richten zich van oorsprong op de landbouw en kassenteelt. Een baanbrekend project in Zuid-Afrika verandert dat. Bij het weefselkweeklab van Van Zanten Breeding in Zuid-Afrika worden Alstroemeria en Freesia vermeerderd vanuit Nederlandse moederplanten. Daarna wordt het jonge uitgangsmateriaal weer geëxporteerd naar Nederland of klanten in Australië, Nieuw-Zeeland, Japan of Noord-Amerika. Na het afronden van de pilot, werd een MPS-C-certificering toegekend. Laboratoriummanager Johan Niemann-Liversage vertelt wat hier zo bijzonder aan is.

Johan Niemann-Liversage

Van Zanten Breedings weefselkweeklaboratorium, met 48 vaste medewerkers, ging vorig jaar samen met MPS een pilotstudie in om uitgangspunten te formuleren voor de certificering van weefselkweeklaboratoria. “Eerder werden alleen bedekte teelten gecertificeerd. Dat maakt dit project bijzonder”, legt Niemann-Liversage uit. Aangezien er geen andere weefselkweeklaboratoria waren gecertificeerd, konden we het Zuid-Afrikaanse lab niet vergelijken met soortgelijke laboratoria – wat normaal gesproken gebeurt bij MPS-ABC. Toch bleek het mogelijk te zijn als laboratorium succesvol te participeren in de MPS-ABC-pilot. Deze pilot levert input om te evalueren hoe MPS-ABC in de toekomst recht kan doen aan weefselkweekpraktijken. “We willen elke stap in de keten transparant maken voor klanten, van het eindproduct tot aan het allereerste begin.”

Volledige tracering
Omdat deze vorm van traceren in de keten nieuw is voor weefselkweeklaboratoria, waren er uitdagingen. “We denken in samenwerking met Wageningen University & Research nog steeds na over de uitgangspunten voor de weefselkweek. Het is een uitdaging om alternatieven te vinden voor minder duurzame praktijken, omdat elk specifiek ras een traject op maat vraagt om zich te kunnen ontwikkelen.”

Zoektocht naar alternatieven
Toch was het de moeite waard, denkt Niemann-Liversage. “We moeten nu naar alternatieven zoeken, maar we kunnen die geleidelijk doorvoeren. Niet alleen om onze CO2-voetafdruk te verkleinen, maar ook voor duurzamere groei van de planten. Er is ook binnen ons team nu meer bewustzijn over de langetermijnimpact op het milieu – een verandering van mindset die past bij ons motto: ‘We care, so we act’. Zo zijn we bijvoorbeeld al bezig met het onderzoeken van alternatieven voor bepaalde onderdelen in de weefselkweek, die bij de audit een hogere impactscore kregen.”

Een andere mindset in weefselkweeklabs
Niemann-Liversage stelt dat zo’n verandering van mindset goed is voor de hele sector. “Het is heel belangrijk om de volledige keten te certificeren. Veel certificeringssystemen richten zich vooral op de eigenlijke teelt, terwijl het begin van het proces vaak buiten beschouwing blijft. Als je weet dat niet alleen de teelt van het eindproduct duurzaam is geweest, maar ook alle stappen daarvoor, dan is dat voor de afnemer een zorg minder. En het helpt ons na te denken over onze milieuimpact. Een verandering van mindset is: denken voordat we handelen en zoeken naar alternatieven en innovaties.”