Tijdens de “VIII dagen voor Sierteelt in Spanje en Portugal” (“VIII Jornadas Ibéricas de Horticultura Ornamental”), die op 12 en 13 oktober jl. plaatsvonden op de Agrarische Universiteit van Coimbra (Portugal), sprak onze coördinator Spanje en Portugal René Rombouts, over de grote positieve resultaten die MPS-ABC-deelnemers de afgelopen vijf jaar hebben behaald in het verlagen van hun impact op het milieu.

Green Deal: grote uitdaging voor de sierteeltsector
Als onderdeel van de ‘Farm to Fork’-strategie, één van de centrale pijlers van de Europese Green Deal, heeft de Europese Commissie grote ambities voor een duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Concreet beoogt het om het gebruik en het risico van de gevaarlijkste chemische gewasbeschermingsmiddelen in de EU tegen 2030 met 50 procent te verminderen. Telers hebben efficiënte tools nodig om dat doel te bereiken, waarbij monitoring van het gebruik van middelen in MPS-ABC een belangrijk instrument kan zijn.

Meten is weten: continu de vinger aan de pols
‘Meten is weten’ is een principe dat wordt gebruikt om te benadrukken dat het voor een goede analyse van gegevens, zoals het verbruik van middelen belangrijk is om deze verbruiksgegevens zorgvuldig vast te leggen.

In Spanje en Portugal nemen 160 telers van bloemen, planten en andere sierteeltproducten deel aan MPS-ABC-certificering. Ze registreren in de registratieomgeving elke toepassing van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen. Uit deze verbruiksgegevens wordt vier keer per jaar een score berekend en deze wordt gerapporteerd met de nodige grafieken en tabellen, op basis waarvan de producent zijn verbruik kan analyseren en eventueel kan aanpassen. Verbruiksgegevens worden extern geverifieerd en dat leidt tot een beoordeling en certificaat, waarbij MPS-A+ de hoogste beoordeling is, gevolgd door MPS-A, -B en -C. De beoordeling wordt gecommuniceerd via de publieke website van MPS en het Trade Portal, met specifieke functionaliteiten voor de handel. Inkooporganisaties hanteren steeds vaker duurzaamheidscriteria bij de inkoop van hun producten.

Aanzienlijke daling van middelenverbruik
Uit een analyse van de verbruiksgegevens van Portugese en Spaanse telers die in de gehele periode tussen 2018 en 2022 hebben deelgenomen (85 telers) blijkt dat hun verbruik per hectare aanzienlijk is gedaald. MPS is actief in meer dan 50 landen en merkt op dat middelenverbruik over de hele linie afneemt, in algemene zin.

Voor deze daling kunnen verschillende verklaringen worden genoemd:

  • Het eerdergenoemde ‘meten is weten’: elk kwartaal verstrekt MPS telers een kwalificatieoverzicht, met gedetailleerde informatie over hun verbruiksgegevens, waarbij deze gegevens worden vergeleken met gemiddelden van andere deelnemers met vergelijkbare teelten en teeltomstandigheden. Deze gegevens worden door de deelnemers zelf ingevoerd in de registratieomgeving, een systeem dat de afgelopen 28 jaar continu is doorontwikkeld.
  • Externe communicatie van de score van de producent, variërend van MPS-A+, -A, -B tot een MPS-C kwalificatie. Voor veel telers is het ‘hun eer te na’ om een C-kwalificatie te hebben: toen ze bij hun eerste controle een C-kwalificatie kregen, zijn ze daar vervolgens zeer ambitieus mee aan de slag gegaan en hebben vervolgens een hogere kwalificatie behaald.
  • De wijdverbreide introductie van natuurlijke vijanden, vooral in de bedekte teelt, maar ook steeds meer in de buitenteelt. Dankzij hun inspanningen neemt vooral het gebruik van breedspectrumbestrijdingsmiddelen af, omdat ze niet verenigbaar zijn met het gebruik van natuurlijke vijanden.
  • Het wettelijke verbod op het gebruik van bepaalde middelen, zoals chloorpyrifos.
  • Mogelijk ook de stijgende kosten van middelen die telers vragen om hier efficiënter mee om te gaan. Gewasbeschermingsmiddelen nemen een aanzienlijk deel van de productiekosten voor hun rekening.

De slotsom van René Rombouts tijdens zijn presentatie in Portugal: “Om verschillende redenen is het nodig om het verbruik van gewasbeschermingsmiddelen de komende jaren te verminderen, of het nu gaat om de Green Deal, de gezondheidsrisico’s of de stijgende kosten van producten. Efficiënte vermindering van het gebruik, zonder afbreuk te doen aan de productkwaliteit, kan niet los worden gezien van een gedetailleerde registratie. MPS-ABC-registratie en -certificatie biedt telers de juiste tools om hier concreet mee aan de slag te gaan.”