George Shakour, masterstudent Biobased Sciences aan Wageningen University & Research, voerde de afgelopen zes maanden een afstudeerstageonderzoek uit bij MPS. Zijn opdracht richtte zich op een actueel en relevant thema binnen de sierteelt: het identificeren van bruikbare alternatieven voor werkzame stoffen die recentelijk op de MPS-Lijst verboden werkzame stoffen zijn geplaatst. In een tijd waarin regelgeving rondom gewasbescherming snel verandert, is er bij kwekers behoefte aan praktische ondersteuning. Shakour combineerde wetenschappelijke analyse met praktijkinzicht en leverde daarmee een waardevolle bijdrage aan deze uitdaging.

Met een academische achtergrond in plantenwetenschappen en duurzaamheid, en persoonlijke betrokkenheid bij milieuvraagstukken, wist hij zijn expertise goed toe te passen. Op basis van een lijst van 25 recent verboden werkzame stoffen, bracht hij in kaart welke alternatieve stoffen als vervanging in aanmerking komen. Daarbij richtte hij zich niet alleen op werkzaamheid, maar ook op milieu-impact, dosering en prijs.

Systematische indeling van stoffen en alternatieven
In zijn onderzoek classificeerde Shakour de verboden stoffen in drie hoofdgroepen:

  • middelen tegen knaagdieren (rodenticiden);
  • middelen tegen insecten en mijten (insecticiden en acariciden);
  • middelen tegen bodeminsecten en nematoden (nematiciden).

Voor elke groep onderzocht hij welke plagen ermee bestreden worden en welke alternatieven beschikbaar zijn. Deze inventarisatie werd onderbouwd met gegevens uit wetenschappelijke publicaties, Europese databanken (waaronder EU Database) en gesprekken met leveranciers.
Het verkrijgen van prijsinformatie bleek in de praktijk niet eenvoudig, aangezien veel leveranciers deze gegevens niet openbaar delen. Desondanks wist hij via directe contacten, onder andere op de vakbeurs HortiContact, waardevolle informatie te verzamelen, ook over de kosten van biologische alternatieven.

Praktijkervaringen vanuit de sector
Ter aanvulling op zijn literatuuronderzoek voerde Shakour interviews uit met kwekers uit onder andere het Westland, Boskoop en Alphen aan den Rijn. De gesprekken leverden waardevolle inzichten op over de manier waarop telers keuzes maken in gewasbescherming en welke obstakels zij daarbij ervaren. Een belangrijk signaal dat uit de interviews naar voren kwam, is dat veel kwekers bereid zijn tot verduurzaming, maar onvoldoende houvast ervaren in het zoeken naar vervangende middelen wanneer bekende stoffen verboden worden.
In de praktijk blijkt de afhankelijkheid van leveranciers groot, terwijl hun advies vaak mede wordt bepaald door voorraad en commercieel belang. Shakours onderzoek biedt een onafhankelijk, overzichtelijk alternatief, waarmee telers geïnformeerde keuzes kunnen maken op basis van hun specifieke situatie.

Een bruikbaar instrument voor de kweker
Het resultaat is een praktische overzichtstabel waarin per plaag en per groep verboden stoffen alternatieve werkzame stoffen worden vermeld. Voor elke stof zijn gegevens opgenomen over de dosering, het werkingsmechanisme, de milieubelasting en de geschatte kosten. Daarmee biedt het overzicht de teler concrete ondersteuning bij de overstap naar toegestane en mogelijk duurzamere alternatieven.

Daarnaast biedt het overzicht inzicht in de grote prijsverschillen tussen chemische en biologische gewasbeschermingsmiddelen. In sommige gevallen zijn biologische alternatieven tien tot honderd keer duurder. Desondanks kiest een deel van de kwekers hier bewust voor, onder meer om hun duurzame teeltpraktijk uit te dragen. Shakour wijst op de mogelijkheid voor MPS om in de toekomst een aanvullende erkenning of certificering te overwegen voor kwekers die uitsluitend biologische bestrijding toepassen.

Positieve respons vanuit de praktijk
De telers die deelnamen aan het onderzoek reageerden positief op het initiatief. Zij waardeerden de geboden ondersteuning en het feit dat er vanuit MPS actief wordt meegedacht over praktische oplossingen. “Sommige kwekers waren zo enthousiast dat ik zelfs bloemen kreeg als dank”, aldus Shakour. Het onderstreept de behoefte aan bruikbare hulpmiddelen bij het voldoen aan de strengere eisen rondom gewasbescherming.

Toekomstperspectief
Met zijn stageonderzoek heeft Shakour niet alleen wetenschappelijk bijgedragen aan de ontwikkeling van alternatieve strategieën voor gewasbescherming, maar ook concrete handvatten opgeleverd voor de praktijk. Nu zijn afstudeerperiode is afgerond, richt hij zich op een carrière binnen de gewasbescherming of de bredere context van milieu-impact en duurzaamheid. “Ik hoop mijn kennis te kunnen inzetten voor een duurzame toekomst, waarin wetenschappelijke inzichten en praktische toepasbaarheid hand in hand gaan.”

Wij danken George hartelijk voor zijn inspanningen!
Binnenkort delen wij de resultaten van het onderzoek in een uitgebreid artikel. Houd hiervoor onze website en social media in de gaten.